Mae bwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg yn falch o gyhoeddi agoriad swyddogol y Gwasanaeth Gwella Lles (WISE), a fydd yn darparu ymyrraeth anfeddygol i wella iechyd a lles pobl.
Mae’r gwasanaeth yn rhan o Raglen Gofal a Gynllunnir GIG Cymru ar gyfer Bwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg.
Mae WISE yn dilyn dull meddygaeth ffordd o fyw sy’n seiliedig ar dystiolaeth lle mae grymuso cleifion yn sail i’r gwasanaeth ac yn cefnogi newid ymddygiad drwy dechnegau sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn i wella lles meddyliol a chorfforol
Drwy raglen addysg barhaus, nod WISE yw galluogi cleifion a atgyfeirir i ddeall yn well achosion sylfaenol eu cyflyrau meddygol presennol a dewis ymddygiadau ffordd o fyw sy’n gwella eu hiechyd hirdymor, yn ogystal â sicrhau ansawdd bywyd gwell gyda llai o faich symptomau.
Mae’r ethos hwn yn cyd-fynd â strategaeth 2030 y Bwrdd Iechyd i helpu cleifion i fanteisio ar sawl cyfle i wella eu canlyniadau iechyd corfforol a meddyliol; hyrwyddo lles; a chefnogi’r gwaith o leihau clefydau sy’n gysylltiedig â ffordd o fyw megis amddifadedd, anghydraddoldeb iechyd, ac ynysu cymdeithasol o fewn y boblogaeth ranbarthol.
I ddechrau, bydd Tîm WISE yn gallu cefnogi cleifion gyda’r canlynol:
Gall cleifion gael eu hatgyfeirio gan eu Hymgynghorydd, practis meddyg teulu, gweithwyr iechyd proffesiynol, hunangyfeirio, neu gysylltydd cymdeithasol. Bydd y gwasanaeth hefyd yn cynyddu’r cyfle i amodau eraill dros y misoedd nesaf i gynnig y cymorth atal a lles allweddol hwn.
Dywedodd Liza Thomas-Emrus, y Clinigwr Arweiniol gyda WISE: “Ein hamcan yn WISE yw canolbwyntio ar yr hyn sy’n wirioneddol bwysig i bob claf unigol drwy fynd i’r afael ag unrhyw rwystrau a allai fod ganddynt i wneud dewisiadau llwyddiannus o ran ffordd o fyw iach, ac yna creu’r cyfleoedd i ddarparu gofal cyfannol sy’n cael effaith arnynt. Rydym am i gleifion deimlo eu bod yn cael eu gweld fel yr unigolion y maent ac nid fel symptom neu glefyd.
“Rydyn ni i gyd yn gwybod pa mor anodd yw newid ein ffordd o fyw. Gall ymddangos yn syml ond nid yw hynny’n golygu ei fod yn hawdd. Bydd gan gleifion Hyfforddwr Lles i’w cefnogi i weithredu newidiadau parhaus sy’n gwella ansawdd bywyd.”
“Mae hyn yn gyfle cyffrous i ni yn WISE gan ein bod wedi creu’r amser i ganolbwyntio’n fwy egnïol ar y ffactorau ffordd o fyw sydd wrth wraidd afiechydon mwyaf cronig ein rhanbarth. Mae’n ‘fuddugoliaeth’ i gleifion WISE a’r Bwrdd Iechyd.”
Hyfforddwyr Lles
Mae WISE wedi’i gynllunio i fod yn wasanaeth y gellir ei raddio, y gellir ei ddyblygu a fydd yn cael ei ddarparu drwy Hyfforddwyr Wellness sydd wedi’u hyfforddi’n dda, a gyflogir gan Fwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg.
Bydd y tîm gwirfoddolwyr o fewn y Bwrdd Iechyd yn cefnogi’r gwasanaeth a bydd yn allweddol i’w gyflwyno a’i ddatblygu o gefnogaeth cymheiriaid i gymheiriaid.
Bydd pob Hyfforddwr Lles a gwirfoddolwr yn arwain grwpiau o hyd at 20 o gleifion a atgyfeirir drwy raglen strwythuredig sy’n canolbwyntio ar feysydd fel maeth, symudiad corfforol, lleihau straen, gwella cwsg a helpu i leihau unrhyw symptomau a allai effeithio ar ansawdd bywyd o ddydd i ddydd.
Bydd y gwasanaeth yn cael ei gefnogi gan Gydlynydd Cymunedol Wellness i ddarparu gwasanaethau rhagnodi cymdeithasol a thri meddyg meddygaeth ffordd o fyw.
Offer Iechyd Digidol
Gydag offer digidol bellach yn cael eu defnyddio’n helaeth i ategu gofal iechyd wyneb yn wyneb, mae WISE wedi buddsoddi mewn datblygu gwefan hunanreoli a fydd yn cyflwyno’r prif gategorïau meddygaeth ffordd o fyw gyfannol.
Bydd y wefan yn darparu dolenni i wefannau dibynadwy eraill, yn cynnig adnoddau iechyd y gellir eu lawrlwytho, ac yn cynnwys erthyglau blog rheolaidd a phodlediadau ar y we sy’n ymdrin â phynciau meddygaeth ffordd o fyw gan arbenigwyr ac ymarferwyr iechyd dethol.
Bydd cleifion sy’n cael eu cyfeirio at WISE hefyd yn cael mynediad personol wedi’i deilwra’n bersonol i amrywiol gymwysiadau rhagnodi cymdeithasol gofal iechyd digidol a llyfrgelloedd iechyd digidol.
Offeryn cyffrous i staff a chleifion yw’r Sefydliad ar gyfer yr Adolygiad o Apiau Gofal ac Iechyd (ORCHA), cwmni adolygu a dosbarthu apiau iechyd blaenllaw lle mae gan WISE ei siop ei hun sy’n cynnig newid ymddygiad a chefnogi APPS.
Mae’r gwasanaeth hefyd yn defnyddio Meddalwedd Elfennol, y defnyddir ei dechnoleg arobryn yn bennaf mewn rhaglenni iechyd cymunedol ac ymyriadau gofal iechyd. Mae’r feddalwedd hon yn helpu WISE i gael dealltwriaeth o’r claf a’i ganlyniadau mewn ffordd unigryw.
Meddai Gillian Day, rheolwr rhaglen Iechyd a Lles gyda WISE:
“Mae ein tîm yn ystyried cyfleoedd digidol fel apiau iechyd a gofal fel cam hanfodol ar y daith tuag at ddull gofal iechyd sy’n canolbwyntio mwy ar y claf ac sy’n cael ei reoli ei hun – rhywbeth sy’n agos at ein calonnau yn WISE tra rydym hefyd yn sicrhau nad yw cleifion yn cael eu hynysu’n ddigidol.”
“Bydd yr arbenigwyr iechyd digidol yn ORCHA ac Elemental yn ein helpu i oresgyn yr heriau ôl-bandemig presennol sy’n ein hwynebu yn ein rhanbarth, ac, o gadw’r dyfodol mewn cof, yn darparu dull gofal iechyd amgen i’n poblogaeth gyda disgwyliad oes cynyddol a chyflyrau mwy hirdymor.”
Partneriaeth y Trydydd Sector
Bydd WISE yn ymgysylltu â’r gymuned drwy sefydliadau trydydd sector dethol a busnesau lleol i ddarparu amrywiaeth o weithdai sy’n canolbwyntio ar y claf er mwyn annog cleifion i fabwysiadu ffordd iachach o fyw.
Bydd y rhain yn cynnwys dosbarthiadau coginio iach, gweithdai lleihau straen, sesiynau dietegydd arbenigol ar gyfer y coluddyn, rhaglenni Fitbit a llawer mwy.
Unwaith y bydd sefydliad lleol o’r fath yng Nghymru, Dewch yn Ffit Cymru, yn cymell eu cwsmeriaid i ddefnyddio rhaglen gamau sy’n seiliedig ar dargedau. Unwaith y cyflawnir targedau cam, cânt eu gwobrwyo wedyn gyda thalebau y gellir eu gwario yn eu cymuned leol megis siopau ffrwythau a llysiau, campfeydd, siopau trin gwallt, neu sinemâu.
Mae WISE hefyd wedi partneru ag adran Celfyddydau a Pherfformio Byrddau Iechyd Cwm Taf Morgannwg a bydd yn cynnig cyfres o weithdai celf, crefftau a pherfformio unigryw gydag artistiaid lleol o Gymru.
Am fwy o wybodaeth, ebostiwch: CTM.WISE@wales.nhs.uk neu galwch ar 01685 351 451/01685 351 444
Ewch i’r gwefan: https://ctmuhb.nhs.wales/wise-ctm
